TSKB Ekonomik Araştırmalar tarafından hazırlanan Ekosisteme Dair’in 18. sayısı yayımlandı. Yeni sayıda, sosyal dönüşüm ve sosyal sermaye kavramları mercek altına alınırken bu kavramlara afet dayanıklılığı, beşerî sermaye, toplumsal cinsiyet eşitliği perspektiflerinden bakılıyor. Çalışmada ayrıca, güçlü bir sosyal sermayesi olan toplumların zorluklarla daha iyi mücadele edebildiğine değiniliyor.
TSKB Ekonomik Araştırmalar tarafından periyodik olarak yayımlanan Ekosisteme Dair’in 18. sayısında sosyal dönüşüm ve sosyal sermaye kavramları; bireyler arasındaki sosyal bağlar, afet sonrası toparlanma, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sosyal güvene etkisi ve yeşil dönüşümün istihdam üzerindeki sonuçları perspektifinden ele alınıyor. Çalışmada, toplumların ortak değerler doğrultusunda hareket etme kapasitesini artıran sosyal sermayenin önemi vurgulanıyor.
Ekosistem dostu üretim teknikleri ve teknolojik dönüşümün yol açacağı sosyal dönüşüme beşerî sermaye odağında bakan çalışmada, bu dönüşümün işgücü piyasasını yeniden şekillendirileceğinin de altı çiziliyor. 2030 yılına kadar 170 milyon yeni iş yaratılması ve 92 milyon mevcut işin yerinden edilmesiyle net 78 milyonluk iş yaratımı (cari istihdamın %7’si) öngörülüyor. Yeşil dönüşüm, karbon nötr üretim anlayışı doğrultusunda bazı sektörleri dönüştürerek yeni iş alanları yaratırken, mevcut istihdam dinamiklerini de değiştiriyor.
Öte yandan, çalışmada demografik yapıda da önemli değişimler yaşandığına dikkat çekiliyor; 2024’te ortanca yaş 34,4’e yükselirken, 65 yaş ve üzeri nüfusun oranı 2007’deki %7,1 seviyesinden 2024’te %10,6’ya çıkmış durumda. Bu artış, yaşlı nüfusun ekosistem krizine karşı daha kırılgan olması nedeniyle kritik bir önem taşıyor.
Bu sayıda ayrıca 22 Mart Dünya Su Günü’nün bu yılki “Buzulları Koruyalım” temasına da değiniliyor. Şubat ayında Kuzey Kutbu’nda gözlemlenen aşırı sıcaklıkların dikkat çekici olduğu ve buzulların erime riskinin küresel ısınma riskini artırabileceği vurgulanıyor.
Ekosisteme Dair 18. sayısında öne çıkan satır başları şöyle sıralanıyor:
- Araştırmalar, afetlerden sonra hızlı toparlanmanın ana belirleyicilerinden birinin, afetin büyüklüğünün ya da yapılan yardım miktarlarının yanı sıra sosyal sermayenin gücü olduğuna işaret ediyor.
- Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sosyal güveni tesis ederek ve sosyal sermayeyi güçlendirerek dayanıklılık için önemli faydalar sağlayabileceği paylaşılıyor.
- Uluslararası Adalet Divanı iklim krizi mağdurlarına kulak verdi. 2024’ün son ayında Divan, ülkelerin iklim politikaları konusunda yasal yükümlülüklerini tartıştı ve 2025 yılında bir danışma görüşü yayımlanması bekleniyor.
- 2030’a kadar 170 milyon yeni iş yaratılması, 92 milyon mevcut işin yerinden edilmesiyle net 78 milyonluk iş yaratımı öngörülüyor.
- Karbon nötr üretim süreci bazı sektörleri dönüştürüyor ve bu durum belirli alanlarda yeşil iş açıklarına yol açıyor.
- 2024’te ortanca yaş 34,4’e yükseldi. 65 yaş ve üzeri nüfus oranı 2007’de %7,1 iken 2024’te %10,6’ya çıktı. Yaşlı nüfusun ekosistem krizine karşı daha kırılgan olması nedeniyle bu değişim kritik önem taşıyor.
Ekosisteme Dair’e linkten ulaşabilirsiniz: https://www.tskb.com.tr/uploads/file/ekosisteme-dair-2025-i.pdf
