İrritable bağırsak sedromu (huzursuz bağırsak sendromu) kalın bağırsağı etkileyen bir işlevsel sindirim problemidir. Belirtileri karında kramp, ağrı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık ya da her ikisini içerir. Tedavisi uzun vadede yönetilmesi gereken kronik bir rahatsızlıktır. Diyet, yaşam tarzı ve stresi yöneterek belirtiler kontrol edilebilir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?

• Dışkılama sonrası tipik olarak tamamen ya da kısmen ortadan kalkan karın ağrısı, kramp veya şişkinlik
• Aşırı gaz
• İshal veya kabızlık Bazı hastalarda birbirini takip eden ishal ve kabızlık nöbetleri
• Dışkıda mukus

Beslenme ve Fodmap Diyeti

İBS’de beslenme tedavisi hastanın semptomlarına yönelik olmalıdır. Bu yönde hastanın şikayetlerine göre besin kısıtlaması yapılmalı ve hasta düzenli olarak bir diyetisyen takibinde olmalıdır. Tıbbi beslenme tedavisindeki en önemli amaç sürdürülebilir olmasıdır. İBS tedavisinde en etkili yöntem ise Düşük FODMAP Diyeti’dir.

Düşük fodmap diyeti fermente edilebilir karbonhidratlar açısından fakir olan bir beslenme türüdür. Fodmap içeriği yüksek olan besinler bağırsak içine su çekerler ve sık tüketildiğinde emilememe ve sindirilmeme gibi sorunlara neden olabilirler.

Böylece bağırsaklardaki bakteriler tarafından fermente edilirler. Fermantasyon sonucunda ise karında ağrı, gaz, şişkinlik, kramp, kabızlık/ishal gibi semptomlar görülebilir. Yapılan çalışmalarda düşük fodmap diyetinin İBS üzerinde olumlu etkileri olduğu görülmüştür.

Fodmap İçeriği Yüksek olan Besinler

• Meyveler; elma, karpuz, erik, hurma, armut, şeftali, nektarin, mango, böğürtlen, kiraz, kayısı.

• Sebzeler; taze soğan, bezelye, mantar, sarımsak, kuşkonmaz, karnabahar, enginar
• Ekmek ve tahıllar; buğday, çavdar, arpa
• Süt ve süt ürünler; yoğurt, dondurma, süt, krema, yumuşak peynirler, süzme peynir.
• Fruktoz içeren besinler; bal, yüksek fruktozlu mısır şurubu
• Protein kaynakları; Baklagiller
• Kuruyemişler; kaju, antep fıstığı

Düşük Fodmap İçeren Besinler

• Meyveler; çilek, ahududu, portakal, mandalina, limon, üzüm, greyfurt, kavun, yaban mersini, muz.
• Sebzeler; kabak, domates, ıspanak, marul, taze fasulye, patlıcan, salatalık, Frenk soğanı, biber, patlıcan, patates, havuç
• Ekmek ve tahıllar; pirinç, kinoa, yulaf, mısır, esmer ekmek
• Süt ve süt ürünleri; badem sütü, laktozsuz süt, sert peynirler
• Protein kaynakları; dana, kuzu, tavuk eti, yumurta
• Kuruyemişler; yer fıstığı, badem, ceviz, kabak çekirdeği

Diyet başlangıcında dikkat edilmesi gerekenler

• Diyetisyen desteği
• Yüksek miktarda fodmap içeren yiyeceklerden tamamen uzaklaşılması
• Diyet listelerine birebir uyumluluk sağlamak

Fodmap Diyeti ve Stres

Fodmap diyeti vücuttaki stresin azalmasına, depresyon belirtilerini de ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Diyet, yaşam tarzı ve stresi yöneterek belirtiler kontrol edilebilir. Bununla bağlantılı olarak kişinin spor yapması, hobiler edinmesi ve kendine zaman ayırması da huzursuz bağırsak sendromu belirtilerini ortadan kaldırabilir. Tedavide başarının diğer bir temel şartı da danışan ve diyetisyenin uyumlu olmasıdır. Sizlerin yaşam kalitesini arttıracak bu yolculukta sizlere destek olmaktan mutluluk duyarım.

Diyetisyen Betül KURTCUOĞLU