Son günlerde basına yansıyan haberlerden, Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni infaz düzenlemesiyle, pek çok mahkûmun cezasını tamamlamadan tahliye edilmesine yol açacak örtülü bir affın gündemde olduğunu öğrendik. Kadınlara ve çocuklara yönelik işlenen cinsel saldırı, cinsel istismar, cinayet ve yaralama suçlarından infaz edilen cezaları da kapsayan bu tasarıya dair haberleri endişeyle takip ediyoruz.
Kadınlara, LGBTİ+’lara ve çocuklara yönelik cinsel saldırı ve şiddet suçlarına dair Türkiye’deki temel sorunlardan biri cezasızlıktır. Kamuoyunda infial yaratan çeşitli örneklerde sıklıkla popülist bir talep olarak cezaların artırılması talebi gündeme geliyor, biz kadın ve LGBTİ+ örgütleri ise her vesilede asıl sorunun cezaların süresi değil infazı olduğunu dile getiriyoruz. Bu tasarı, ceza infaz sistemine ve dolayısıyla adalete erişime dair kaygılarımızı artırıyor.
Mevcut durumda, kadınların adalete erişimlerinde köklü ve katmanlı sorunlar bulunuyor. Kadınların yeterli hukuki bilgi ve desteğe erişememesi, soruşturma aşamasında makul sürenin aşılması, yargılamaların çok uzun sürmesi ve yakalama kararlarının uygulanmaması gibi sorunların yanı sıra mahkeme salonlarında hakimlerin şiddet faillerine ceza vermemeye yönelik tutumları adalete erişimi zorlu hale getiriyor. Hakimler, cezaları genellikle alt sınırdan verdikleri gibi takdiri indirim (iyi hal indirimi) uyguluyorlar. Kasten yaralama, tehdit, hakaret suçları için genellikle hükmedilen indirimli hapis cezası adli para cezasına çevriliyor, ardından hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ile para cezası dahi fiilen ödenmiyor. Yerel mahkeme ceza verdiğinde ise kararın Yargıtay tarafından bozulduğu örnekler ise özellikle cinsel suçlarda çok yaygın. 2023 yılında yapılan infaz düzenlemesinin bir sonucu olarak, şiddet failleri çok kısa bir süreyi kapalı cezaevinde geçirdikten sonra açık cezaevine geçme, denetimli serbestlikten yararlanma hakkı kazandı.
Bu tablonun yarattığı fiili cezasızlığa rağmen ceza almış suçluların ise bu düzenleme ile salıverilecek olması, kadınlara ve çocuklara karşı işlenen suçları suç olmaktan çıkarmaktır. Adalet duygusunu zedelediği gibi, faillere cesaret aşılayan ve devletin kendi şiddetle mücadele mekanizmalarını da işlevsiz hale getiren bu düzenlemede “kadın ve çocuklara karşı suçlara dair” istisna getirilmesini talep ediyoruz. Kadınları ve çocukları şiddete karşı korumak ve adalete erişimin önündeki engelleri kaldırmak devletin sorumluluğudur. Biz kadın ve LGBTİ+ örgütleri olarak devletin bu sorumluluğunu yerine getirmesinin takipçisiyiz.
İMZALAR
17 Mayıs Derneği
17+ Alevi Kadınlar
20 Kasım Nefret Suçlarıyla Mücadele Derneği
Adana Kadın Da(ya)nışma Merkezi ve Sığınma Evi Derneği
Adıyaman Kadın Yaşam Derneği
Altınoluk Kadın Dayanişmasi
Ankara Gökkuşağı Aileleri Derneği (GALADER)
Antalya Barosu Kadın Hakları ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu
Antalya Feminist Kolektif
Antalya Kadın Danışma Merkezi ve Dayanışma Derneği
Aralık Feminist Kolektif
Ayvalık Kadın İnisiyatifi
Bağımsız Kadın derneği
Bodrum Kadın Dayanışma Derneği
Bursa Kadın Platformu
Cinsiyet Eşitliği Politikaları Derneği
Demeter Eşitlikçi Kadınlar Derneği
EKAMEDER
Elder
Emek Benim Kadın Derneği
Eskişehir Barosu Kadın Hakları Komisyonu
Feminist Boğaziçi
Fethiye Kadın Danışma ve Dayanışma Derneği
Foça Barış Kadınları
Giresun Kadın Dayanışma Derneği
Günebakan Kadın Derneği.
HEVİ LGBTİ+ Derneği
İzmir Çiğli Kadın Emeğini Değerlendirme ve Dayanışma Derneği ÇEKEV
İzmir Kadın Dayanışma Derneği
Ka.der Ankara
Kadın Dayanışma Vakfı
Kadın Savunma Ağı
Kadın Zamanı Derneği
Kadının İnsan Hakları Derneği
Kadınlar Birlikte Güçlü
Kadınların Kurtuluşu
Kadınlarla Dayanışma Vakfı (KADAV)
Kaos GL Derneği
Karaburun Kadın Platformu
Karya Kadın Derneği
Katre Kadın Danışma ve Dayanışma Derneği
Kepez Özgür Kadın Dayanışma
Kırkyama Kadın Dayanışması
Kirmizi Biber Dernegi
Koza Kadın Derneği
Körfez Bağımsız Kadın Dayanışması
Lambdaistanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği
Lezbiyen Gey Biseksüel Trans İnterseks Aileleri ve Yakınları Derneği LİSTAG
Lotus Kadın Dayanışma ve Yaşam Derneği
Mersin 7 Renk LGBT
Mimoza Kadın Derneği
Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı
Muamma LGBTİ+ Eğitim Araştırma ve Dayanışma Derneği
Özgür Renkler Derneği
Pembe Hayat LGBTİ+ Dayanışma Derneği
Rosa Kadın Derneği
Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği (SPoD)
Star Kadın Derneği
Türk Tabipleri Birliği Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu
Urla Kadın Dayanışma Derneği
ÜniKuir Derneği
Yaka Koop
Yaşamevi Kadın Dayanışma Derneği
Yeni Demokrat Kadın