Hayatımıza yepyeni pencereler açan yapay zekanın müzikal yetenekleri bir albüme sığdı. 33 yıldır teknolojialanında gazetecilik yapan Serhat Ayan, yapay zekayla yürüttüğü bir yılı aşkın çalışmasının sonuçlarını “ArtificialInspirations” adlı albümde topladı.
Yapay zekâ, 1900’lü yılların ortalarından bu yana sürekli gelişiyor. Özellikle son 5 yılda yapay zeka için üretilen araçların popülerleşmesi ve hayatın her alanında kullanılmaya başlanmasıyla yepyeni bir ivme kazandı. Bugün sağlıktan hukuka, eğitimden finansa, hatta sanata kadar birçok alanda etkisini yoğun bir biçimde hissettiriyor ve yepyeni ufuklar açıyor.
Yapay zekâ beste yapabilir mi?
30 yılı aşkın süredir TV, radyo, gazete ve internet sitelerinde teknoloji haberciliği yapan, Serhat Ayan, son yıllarda ana araştırma konularından biri haline getirdiği yapay zekâ araştırmalarını deneysel bir müzik çalışması üstüne yoğunlaştırdı. Birçok müzik üretim uygulamasından faydalanan Ayan, yapay zekanın neler üretebileceğini göstermek adına bir albüm hazırladı:“Yapay zekâ müzik yapabilir mi sorusunu uzun süre araştırdım. Şurası bir gerçek ki nitelikli araçlarıyla her gün daha iyiye gidiyor. Ama ‘bana bir senfoni yaz’ komutuyla bir anda Mozart’a dönüşmeyecek. Bir insandan çok daha hacimli hızlı bir şekilde öğreniyor, ama ne olursa olsun insan dokunuşuna muhtaç.”
Yapay zekayla deneysel müzik mümkün
Yapay zekayla beste yapmak için öncelikle ortalama bir müzik kültürüne sahip olmak gerekiyor. Yüzlerce farklı müzik türü arasından en doğrularını seçmek ve yazılan sözlere en uygun tempoyu seçmek zorlu bir süreç. Normal parçalarda sıkça rastlanmayan tarz eşleşmelerini yapabiliyor olmak, örneğin bir tango ve rock ya da blues ile birleştirmek çok yaratıcı sonuçlar çıkarabiliyor ortaya.
Şarkının en önemli bileşenlerinden biri sözleri. Ayan bu konudaki tecrübelerini şöyle aktarıyor: “Yapay zekâ o kadar çok seçenek sunuyor ki hangisinin doğru olduğunu seçip ikna oluncaya kadar belki de onlarca kez yeniden başlamak ve tekrar tekrar besteler yapmak gerekebiliyor. Aslında sanıldığı kadar kolay ve hızlı sonuç veren bir süreç değil. Ama yine de ortaya çıkan müzik, gerçekten de verilen uğraşa değiyor.”
“Yapay Esinlenmeler” albümü hazır
ArtificialInspirations, yapay esinlenmeler albümü bugünden itibaren birçok büyük müzik marketlerde yerini aldı. Türk şairlerin en önemli şiirlerinin ana fikirlerinden esinlenerek yapay zekâ tarafından İngilizce yazılan sözlerle albüme derinlik katıyor:
“Şiir çevirmek gerçekten çok zor bir iş. Hiçbir yapay zekâ, Orhan Veli Kanık ya da Cahit Sıtkı Tarancı’nın duygusal dehasını bir diğer dile aktaracak kadar gelişmedi. Çok özel insanlar dışında da bu çevirilerin yapılabileceğini de düşünmüyorum. Ama en azından bu şiirlerin içinden bir cümleyi bile İngilizce olarak doğru bir melodiyle o şairleri tanımayan yabancı birilerinin aklına sokabilsek bu beni çok mutlu eder…”
Türkiye’de basının son 30 yılındaki hemen tüm teknolojik dönüşümlerin içinde olan Serhat Ayan, Türkiye’nin ilk düzenli internet sitesi, web üzerinden ilk TV yayını satışı, ilk mobil internet sitesi ve portallar gibi gelişmeleri yakından takip ettiği gibi bunların popülerleşmesinde katkı verdi. Ayan yapay zekayla hayata geçirdiği bu albümün ardından Türkiye’nin 80’li yıllarındaki kadın erkek ilişkilerini anlatan, konu bütünlüğü olan bir albüm üstünde çalışıyor…
Albümün tüm şarkılarına, Youtube ve Spotify linklerine www.ayan.org adresinden ulaşmak mümkün