Bakliyatlar Beslenme ve Sürdürülebilir Gıda Sistemleri için Stratejik Gıda
Nohut, mercimek ve fasulye gibi bakliyatlar, yüksek kaliteli protein sağlamalarının yanı sıra toprak verimliliğini artırarak ekosistem dengesini koruyarak ve biyolojik çeşitliliği desteklemektedir. 2025 yılı için belirlenen “Sağlıklı Bir Diyet ve Gezegen İçin Bakliyatları Sevin” sloganı ise bakliyatların sadece bireysel sağlığa değil, gezegenimizin geleceğine de doğrudan katkıda bulunduğunu hatırlatmaktadır.
Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis: “Baklagiller’in, toprak sağlığı ve çevresel sürdürülebilirlik için öneme sahip olduğuna vurgu yaparak şu değerlendirmede bulunmuştur: “Baklagiller, köklerindeki nodüller aracılığıyla atmosferdeki azotu toprağa bağlayarak toprağı besler ve verimliliğini artırır. Aynı zamanda, su tüketimini minimize ederek kuraklık gibi çevresel stres faktörlerine karşı direnç gösterir. Hektar başına yaklaşık 80 kg azot bağlama kapasitesine sahip olan baklagil bitkileri, toprağın besin değerini artırarak kimyasal gübre ihtiyacını azaltır ve böylece tarımın çevresel etkilerini minimize eder.
Baklagiller, düşük karbon ayak iziyle sürdürülebilir tarım uygulamalarında önemli bir rol oynar. Toprak sağlığını iyileştirme yetenekleri sayesinde, daha az tarım girdisine ihtiyaç duyulur ve böylece sera gazı emisyonları azalır. Ayrıca, büyüme süreçleri boyunca toprağa nitrojen kazandırarak toprak yapısının uzun vadede korunmasına katkı sağlarlar. Kimyasal gübre kullanımının azaltılması, tarım alanlarında su ve toprak kirliliğinin önüne geçilmesine yardımcı olur. Bu yönleriyle baklagiller, iklim değişikliğinin yol açtığı çevresel zorluklara karşı önemli bir çözüm sunmaktadır.
Sürdürülebilir tarım uygulamalarının yaygınlaştırılması, yerli ve yerel ürünlerin üretiminin artmasına, iklim değişikliğine uyumlu ve dirençli tarımsal sistemlerin oluşturulmasına katkıda bulunmaktadır. Bakliyat üretiminin teşvik edilmesi, tarım sektörünün karbon ayak izini düşürmesine, toprak sağlığını iyileştirmesine ve ekolojik çeşitliliği desteklemesine olanak tanımaktadır. Aynı zamanda, bakliyatlar besin değeri yüksek gıdalar sunarak, sağlıklı ve dengeli beslenmenin sürdürülebilirliğine de katkı sağlamaktadır.
Bu bağlamda, bakliyatlar hem çevresel hem de sürdürülebilirlik açısından stratejik bir öneme sahiptir. Tarımsal üretimde verimliliği artırırken ekosistemin korunmasına da yardımcı olan bakliyatlar, geleceğin gıda sistemlerinde kilit bir rol oynamaya devam edecektir.
Dünyada ve Türkiye’de Bakliyat Üretimi Ve Tüketimi
FAO tarafından yayınlanan “Tarımsal Görünüm” raporuna göre son 30 yılda dünya genelinde bakliyat ekili alanlar yüzde 35, bakliyat üretimi ise yüzde 59 artmıştır. Son bir yılda kişi başına düşen yıllık bakliyat tüketimi 7,7 kg’dan 8,3 kg’a yükselmiş olup, 2032 yılına kadar bu rakamın 8,6 kg’a ulaşması öngörülmektedir.
TÜİK verilerine göre, Türkiye’de kişi başına düşen bakliyat tüketimi 1995 yılında 20,1 kg iken, 2023 yılında 13,7 kg’a gerilemiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılı bitkisel üretim istatistiklerine göre ise, Türkiye’de kuru baklagillerin toplam üretimi bir önceki yıla göre yüzde 2,8 oranında artarak 1 milyon 345 bin ton olarak gerçekleşmiştir.
Cumhurbaşkanlığı tarafından baklagillerin stratejik ve kritik tarımsal ürünler olarak belirlenmesi, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından üretim planlamasında bakliyata öncelik verilmesi, önümüzdeki dönemde bakliyat üretiminin daha da artmasını sağlayacaktır.
Bitkisel Protein Kaynağı Bakliyatlar ile Sağlıklı Beslenme
Lif ve mineral açısından zengin, düşük yağ içeriğine sahip bakliyatlar, sağlıklı ve dengeli beslenme düzeninin önemli bir parçasıdır. Yüksek protein içerikleri ile fasulye, mercimek, nohut, maş fasulyesi ve börülce gibi sindirim sistemini destekleyen bakliyatlar, sağlıklı beslenmenin yanı sıra bağışıklık sisteminin güçlenmesine de katkı sağlar.
Örneğin, mercimek 100 gramında yaklaşık 25 gram protein içermesiyle öne çıkarken, nohut ise protein açısından zengin olmasının yanı sıra B vitaminleri ve mineraller bakımından da önemli bir besin kaynağı olarak sürdürülebilir gıda tercihleri ön plana çıkmaktadır.
Bakliyatlar: Besleyici, Ekonomik ve Bereketli
Bakliyatlar, yüksek besin değerleri, ekonomik olması ve bereketli yapısıyla sofraların vazgeçilmezleri arasında yer alır. Küçük miktarlarda kullanılarak büyük porsiyonlar elde edilebilir ve sağlıklı yemekler hazırlanabilir.
Örneğin: 1 kg kırmızı mercimekten yaklaşık 7,5 kg mercimek çorbası elde edilir, bu da 35 kase çorbaya denk gelir. 1 kg nohuttan yaklaşık 4 kg nohut yemeği hazırlanabilir, bu da 18 porsiyon anlamına gelir. 1 kg kuru fasulyeden yaklaşık 6 kg kuru fasulye yemeği yapılabilir, bu da 26 porsiyona eşdeğerdir.
Reis Gıda olarak, geleceğin gıdası olan bakliyatları özenle işleyerek sofralara ulaştırmaya devam ediyoruz. Sürdürülebilir tarımı ve ekolojik dengeyi korumayı önceliklerimiz arasında görüyoruz.
Geleneksel mutfak kültürümüzün zengin mirasını modern sağlıklı yaşam anlayışıyla harmanlayarak, tüketicilerimize besleyici, doğal ve lezzetli alternatifler sunuyoruz. Bakliyatın değerini bilerek ve doğaya saygılı bir üretim anlayışıyla hareket ederek, sağlıklı nesillerin yetişmesine katkı sağlamaya devam edeceğiz.
