Ortak paydaları gıda güvenliği olan sivil toplum örgütleri (STK) ve sivil inisiyatiflerden 51 temsilcinin katılımı ve Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin organizasyonuyla gerçekleşen Zehirsiz Sofralar Platformu Genel Kurul Toplantısı, 11 Kasım 2023 tarihinde İzmir’de gerçekleşti. Avrupa Birliği tarafından desteklenen “İnsan Hakları Alanında Çalışma Yürüten Sivil Toplum Kuruluşlarını Destekleme Programı” ile “Birlikte Kurumsal Destek Programı” kapsamında düzenlenen toplantıda gıda güvenliğinden agroekolojiye, iklim krizinden gıda ekonomisine kadar pek çok konu ele alındı.

Buğday Derneği Genel Müdürü Batur Şehirlioğlu’nın kolaylaştırıcılığını üstlendiği toplantıda tanışma oturumunun ardından çalışma grupları ve platfomun gerçekleştirebileceği faaliyet önerileri tartışıldı. Gıda etiği, gıda hakkı, iklim krizi ve tarım-gıda ilişkisi, tüketimde gıda güvenliği ve bilinci başlıca gündem önerilerindendi.

Toplantıya katılanlar, öğle arasında, İzmir Gıda Toplulukları üretici ve türeticilerinin katkısıyla hazırlanan zehirsiz bir sofrayı paylaştılar. Oturum aralarına ise agroekolojik yöntemlerle yetiştirilmiş mandalinalar, cevizler, incirler ve ekşi maya ekmek üzeri atıştırmalıklar eşlik etti.

Günün son oturumunda yeni çalışma grupları ve çalışma gruplarının koordinatörleri belirlendi. Zehirsiz Sofralar Platformu altında çalışmalarını sürdüren Zehirsiz Sofralar Pestisit Eylem Ağı ve Türkiye Organik Ağı’nın yanı sıra agroekoloji, atalık tohumlar, topluluk destekli tarım, lobi savunuculuk, gıda ürünlerinde bulaşanlar, iklim krizi tarım ve gıda ilişkisi, gıda ekonomisi, iletişim ve tüketimde gıda güvenliği ve tüketim bilinci çalışma grupları kuruldu. Toplantıda ayrıca platform üyelerinin iletişim stratejisine dair önerileri görüşüldü ve çalışma gruplarının faaliyetleri için bir takvimde karar kılındı.

Agroekoloji çalıştayı, üreticiden tüketiciye agroekolojik üretim ve pazarlama modelleri, agroekoloji bilgisinin alandan derlenmesi, topluluk destekli tarım çalıştayı ve tüketicilerin temel gıda hakkıyla ilgili kavramlar konusunda doğru bilgilendirilmesi öncelikli projeler arasında yer aldı. Ayrıca tohumculuk mevzuatı, tarımsal üretimin planlanması hakkında yönetmelik, iklim kanunu ve pestisitlerden kaynaklı hak ihlallerine karşı başvuru mekanizmalarının çeşitlendirilmesi, lobi ve savunuculuk alanında öncelikler olarak belirlendi.

Zehirsiz Sofralar Projesi’nden Zehirsiz Sofralar Platformuna

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin, Avrupa Birliği tarafından Sivil Toplum Diyaloğu V Programı kapsamında finanse edilen ve Avrupa Pestisit Eylem Ağı (PAN Europe) ortaklığında yürüttüğü “Zehirsiz Sofralar” projesi Nisan 2019’da başladı. Pestisitlerin tüm canlılar için zararlarına ve alternatif tarım sistem ve yöntemlerine dikkat çekmek üzere yürütülen Zehirsiz Sofralar Projesi sürecinde pek çok sivil toplum kuruluşunun katılımı ile Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı kuruldu ve 21 Kasım 2019’da Zehirsiz Kampanya başlatıldı. Kampanya doğrultusunda pek çok bilgilendirici materyalin olduğu bir web sitesi (https://zehirsizsofralar.org/) hazırlandı ve oldukça kapsamlı bir kampanya yürütüldü.

100’ün üstünde sivil toplum kuruluşu ve sivil inisiyatifin bir araya gelerek 2019’da kurduğu Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın 28 Şubat 2020’de İstanbul’da aldığı karar ile ağın adı Zehirsiz Sofralar Pestisit Eylem Ağı olarak değiştirilirken, örgütler birlikteliklerini daha büyük bir amaç doğrultusunda platforma dönüştürme kararı aldı. Gıdası konusunda sorumluluk almak isteyen doğa korumadan tarıma, tüketici haklarından ekolojik yaşama, gıda topluluklarından çevreye pek çok farklı alanda çalışan 38 STK tarafından, 23 STK ve sivil inisiyatifin de desteği ile toplamda 61 örgütün uzlaşması ile 31 Temmuz 2021’de Zehirsiz Sofralar Platformu kuruldu.

İmzalanan ortak mutabakat metninde platformun amacı; soframıza gelen gıda ile gıda dışı tarımsal ürünlerin bulunabilir, erişilebilir, sağlıklı ve güvenilir olmasını sağlamak için yapılacak bütün faaliyetlerde kamusal refahı, gelecek kuşakların ve tüm canlıların yaşam hakkını gözetecek, ekosistemi koruyacak; iklim krizini de dikkate alarak uzun vadeli, ihtiyaçlara odaklı, yerelliği ve kendine yeterliliği öncelikleyen, kadim bilgi ve pratikleri de dikkate alan, adil bir bakış açısını egemen kılmak olarak belirlendi.

Üyeler

1. Agrida Tarım ve Turizm Derneği

2. Ata Tohum Takas Derneği

3. Atölye Deneme Sanat ve Ekolojik Çalışmalar Derneği

4. İzmir Başka Bir Okul Mümkün Kooperatifi

5. Birleşik Tüketiciler Federasyonu

6. Biyosidal İş ve Çevre Sağlığı Derneği

7. Bodrum Tohum Derneği

8. Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği

9. Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği

10. Çevre ve Arı Koruma Derneği

11. Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı

12. Çevre ve Tüketici Federasyonu

13. Doğa Derneği

14. Doğa Koruma Merkezi

15. Doğal Yaşam Derneği

16. Doğu Anadolu Tarımsal Üreticiler ve Besiciler Derneği

17. Dört Mevsim Ekolojik Yaşam Derneği

18. Dünya Yaşasın Derneği

19. Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği

20. Fethiye Ekolojik Yaşam Derneği

21. Gastronomi Turizmi Derneği

22. Gastrokale Yöresel ve Etnik Mutfaklar Derneği

23. Gıdanın Durumu

24. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği

25. İzmir Başka Bir Okul Mümkün Eğitim Kooperatifi

26. Kapadokya Organik Tarım Üreticileri Birliği Derneği

27. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği

28. Kocaeli Ekolojik Yaşam Derneği

29. Koruyucu Tarım Derneği

30. Koza Dağcılık Kültür Sanat ve Spor Kulübü Derneği

31. Organik Üreticiler ve Sanayiciler Derneği

32. Proje Evi Üretim, Eğitim, İşletme ve Çevre Koruma Kooperatifi

33. Sürdürülebilir Yaşam Derneği

34. Tarım Ekonomisi Derneği

35. Tohum Eğitim, Kültür ve Doğa Derneği

36. Tüketici Bilincini Geliştirme Derneği

37. Tüketici Birliği Federasyonu

38. Tüketici Örgütleri Federasyonu

39. Tüketicinin Sesi Derneği

40. Türetim Ekonomisi Derneği

41. Türkiye Biyologlar Derneği

42. Yeryüzü Derneği

43. Yeşil Düşünce Derneği

44. Zeytince Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği

Destekçiler

1. Anadolu Meraları

2. BİTOT Gıda Topluluğu

3. Büyükdere Gıda Topluluğu

4. Çekirdek Türetici

5. Çitta Gıda Topluluğu

6. EkoHarita.org

7. Ekolog

8. Eskişehir Gıda Topluluğu

9. Fethiye Gıda Topluluğu

10. Gediz Ekoloji Topluluğu

11. Good4Trust.org

12. İstanbul Permakültür Kolektifi

13. İşlevsel Ormanlar

14. İzmir Güzel Gıda Topluluğu

15. Kadıköy Gıda Topluluğu

16. Kafessiz Türkiye

17. Kanserle Dans Derneği

18. Kanserli Çocuklara Umut Vakfı

19. Kollektif Fırın

20. Manisa Çölyak Ve Organik Beslenme Derneği

21. Originn Gıda Topluluğu

22. Slow Food Balkon Bahçeleri

23. Taksim Gıda Topluluğu

24. Tarım ve Gıda Etiği Derneği

25. Tüketiciler Derneği

26. Tüketici Dernekleri Federasyonu

27. Tüketiciyi Koruma Derneği

28. Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği

29. Yaşam için Toprak Derneği

30. Yuvam Dünya İklim Değişikliği ile Mücadele Derneği